Đập Tam Hiệp tọa lạc trên dòng sông Trường Giang – con sông hùng vĩ bậc nhất châu Á, đồng thời là dòng sông dài nhất lục địa và dài thứ ba thế giới. Nằm ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, công trình này không chỉ là niềm tự hào về kỹ thuật hiện đại của quốc gia mà còn là biểu tượng cho tầm vóc và tham vọng phát triển bền vững. Theo các thống kê kỹ thuật, đập Tam Hiệp có sản lượng điện gấp khoảng 11 lần so với đập Hoover – công trình thủy điện nổi tiếng và lớn nhất tại Hoa Kỳ.
Kể từ khi chính thức vận hành, đập Tam Hiệp đã đạt công suất phát điện lên tới 22.500 megawatt (MW), trở thành nhà máy thủy điện có công suất lớn nhất thế giới. Với nguồn năng lượng khổng lồ này, đập cung cấp điện cho một khu vực rộng lớn ở miền Trung và Tây Nam Trung Quốc, bao gồm các tỉnh Giang Tây, Hà Nam, Hồ Nam, Hồ Bắc, cũng như thành phố trọng điểm Trùng Khánh và vùng công nghiệp phát triển Tứ Xuyên. Đập Tam Hiệp không chỉ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia mà còn đóng vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội ở các địa phương này. Hãy cùng ChineseHSK “Đập Tam Hiệp – Đập thuỷ điện kỳ vĩ nhất thế giới” nhé!!!
Lịch sử hình thành đập thuỷ điện Tam Hiệp
Lịch sử hình thành đập Tam Hiệp là một hành trình dài thể hiện tầm nhìn chiến lược và quyết tâm vượt bậc của Trung Quốc trong việc chinh phục thiên nhiên để phục vụ phát triển đất nước. Ý tưởng xây dựng con đập này đã được manh nha từ những năm 1919, khi nhà cách mạng Tôn Trung Sơn đề xuất trong một bản kế hoạch phát triển quốc gia về việc kiểm soát lũ lụt và tận dụng nguồn thủy năng khổng lồ từ sông Trường Giang. Tuy nhiên, do điều kiện kỹ thuật, kinh tế và chính trị lúc bấy giờ chưa cho phép, kế hoạch này đã bị tạm gác lại trong nhiều thập kỷ.
Mãi đến thập niên 1980, khi Trung Quốc bước vào thời kỳ cải cách và mở cửa, chính phủ bắt đầu xem xét nghiêm túc việc hiện thực hóa dự án Tam Hiệp. Sau nhiều năm nghiên cứu, khảo sát và tranh luận trong giới chuyên gia và dư luận xã hội, vào năm 1992, Quốc hội Trung Quốc chính thức thông qua kế hoạch xây dựng đập Tam Hiệp – đánh dấu bước ngoặt lớn cho công trình thế kỷ này. Công trình chính thức khởi công vào năm 1994, trải qua ba giai đoạn xây dựng lớn, với hàng vạn công nhân, kỹ sư và chuyên gia kỹ thuật tham gia.
Đến năm 2006, phần đập chính được hoàn tất, và đến năm 2012, toàn bộ dự án, bao gồm hệ thống phát điện, đập tràn, các bậc thang khóa nước cho tàu thuyền và các công trình phụ trợ, đã được đưa vào vận hành hoàn chỉnh. Dự án có tổng vốn đầu tư lên tới hàng chục tỷ USD, và trong suốt quá trình xây dựng, hơn 1,3 triệu người dân đã phải di dời khỏi khu vực lòng hồ chứa để nhường chỗ cho công trình. Dù gặp không ít tranh cãi và thử thách, đập Tam Hiệp đã đi vào lịch sử như một trong những công trình thủy điện vĩ đại nhất của nhân loại, đánh dấu cột mốc quan trọng trong sự phát triển khoa học kỹ thuật và năng lượng của Trung Quốc hiện đại.
Các thông số kỹ thuật của đập thủy điện Tam Hiệp
Đập thủy điện Tam Hiệp là một kỳ quan kỹ thuật hiện đại với những thông số khiến cả thế giới phải kinh ngạc. Công trình này có chiều dài hơn 2.300 mét, chiều cao lên tới 185 mét, và được xây dựng bằng khoảng 27 triệu mét khối bê tông – một khối lượng vật liệu đủ để xây dựng hàng trăm tòa nhà chọc trời. Hồ chứa nước khổng lồ phía sau đập có dung tích lên đến 39,3 tỷ mét khối, trải dài hơn 600 km trên dòng Trường Giang, biến khu vực này thành một “biển nội địa” khổng lồ.
Về khả năng phát điện, đập Tam Hiệp sở hữu 34 tổ máy phát điện thủy lực, bao gồm 32 máy chính với công suất mỗi máy là 700 MW, cùng với 2 tổ máy phụ 50 MW dành cho nhu cầu nội bộ. Tổng công suất phát điện đạt đến 22.500 megawatt (MW), giúp nó trở thành nhà máy thủy điện lớn nhất thế giới tính đến thời điểm hiện tại. Sản lượng điện trung bình hàng năm của đập có thể đạt hơn 100 tỷ kWh, đủ để cung cấp điện cho hàng chục triệu hộ gia đình và giúp giảm lượng khí thải CO₂ đáng kể nếu so với việc sử dụng năng lượng hóa thạch.
Không chỉ có quy mô vượt trội, đập Tam Hiệp còn tích hợp hệ thống khoá nước bậc thang hiện đại cho phép tàu thuyền có tải trọng lên đến 10.000 tấn dễ dàng vượt qua, giúp kết nối giao thương giữa các vùng sâu nội địa với vùng duyên hải. Hệ thống kiểm soát lũ của đập có thể điều tiết hơn 22 tỷ mét khối nước, góp phần giảm thiểu đáng kể thiệt hại do lũ lụt gây ra hàng năm tại lưu vực sông Trường Giang – khu vực từng gánh chịu nhiều trận lũ lớn trong lịch sử Trung Quốc.
Tổng thể, với quy mô khổng lồ và hệ thống kỹ thuật tiên tiến, đập Tam Hiệp không chỉ là biểu tượng cho năng lực công nghệ và tầm nhìn phát triển của Trung Quốc, mà còn là minh chứng cho khả năng chế ngự thiên nhiên phục vụ con người ở cấp độ chưa từng có trong lịch sử nhân loại.
Mục đích chính của việc xây dựng đập thuỷ điện Tam Hiệp
Đập Tam Hiệp được thiết kế với ba mục tiêu chính, đó là kiểm soát lũ lụt, khai thác điện năng từ thủy điện, và cải thiện giao thông vận tải khu vực. Mặc dù công suất của đập tương đương với 34 nhà máy phát điện khổng lồ, mỗi năm tiêu tốn tới 50 triệu tấn than, nhưng rất hiếm khi đập Tam Hiệp hoạt động hết công suất. Điều này bởi lẽ mục đích chủ yếu của đập không phải chỉ để phát điện mà là để kiểm soát lũ. Đập giúp giữ nước trong mùa mưa, bảo vệ hàng triệu người dân và các thành phố quan trọng nằm dọc theo sông Trường Giang như Vũ Hán, Nam Kinh và Thượng Hải khỏi thiệt hại do lũ lụt gây ra. Đồng thời, đập cũng hỗ trợ các nhiệm vụ khác như tưới tiêu và điều chỉnh lượng nước trên sông, dẫn đến việc nguồn nước dự kiến dùng cho phát điện phần nào bị chiếm dụng cho các mục đích này.
Với quy mô đồ sộ và tầm quan trọng to lớn, đập Tam Hiệp ảnh hưởng sâu rộng đến sự an toàn và tính mạng của người dân khu vực hạ lưu. Do đó, các yếu tố an toàn luôn được đặt lên hàng đầu, với các công nghệ hiện đại nhất được sử dụng để kiểm soát và đo đạc mực nước, lượng mưa theo thời gian thực, đảm bảo sự vận hành an toàn của công trình. Từ khi đi vào hoạt động, đập Tam Hiệp không chỉ là niềm tự hào của người dân Trung Quốc mà còn giúp giảm thiểu đáng kể lượng nhiên liệu hóa thạch tiêu thụ trong sản xuất điện. Đặc biệt, kể từ năm 2003, khi lô thiết bị phát điện đầu tiên được đưa vào sử dụng, đập Tam Hiệp đã bắt đầu có lãi. Tính đến năm 2018, thu nhập tích lũy của nhà máy đã đạt mức 44 tỷ USD, chứng tỏ sự thành công của công trình trong việc thực hiện các mục tiêu đề ra.
Với quy mô khổng lồ, kỹ thuật tiên tiến và tầm ảnh hưởng sâu rộng, đập Tam Hiệp không chỉ là một công trình thủy điện đơn thuần, mà còn là biểu tượng cho khát vọng chinh phục thiên nhiên và phát triển bền vững của Trung Quốc hiện đại. Từ ý tưởng manh nha đầu thế kỷ 20 đến hiện thực hùng vĩ ngày nay, đập Tam Hiệp đã minh chứng cho sức mạnh của tầm nhìn chiến lược và năng lực công nghệ quốc gia. Dù vẫn còn không ít tranh cãi xung quanh tác động môi trường và xã hội của công trình, không thể phủ nhận rằng đập Tam Hiệp là một trong những thành tựu vĩ đại nhất của nhân loại trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Hãy tiếp tục theo dõi ChineseHSK để khám phá thêm nhiều câu chuyện hấp dẫn về đất nước Trung Hoa và cùng nhau mở rộng hiểu biết về ngôn ngữ cũng như văn hóa Trung Quốc nhé!
Theo dõi ChineseHSK để đọc thêm nhiều bài viết hay ho và bổ ích khác nhé!
Tìm hiểu thêm về văn hóa Trung Quốc trong chuyên mục Khám phá Trung Hoa
Xem thêm các bài viết về từ vựng trong chuyên mục Từ vựng tiếng Trung
Đọc thêm các bài viết về ngữ pháp trong chuyên mục Ngữ pháp tiếng trung